Hoe kan een overheid haar burgers stimuleren om meer duurzame energie op te wekken met zonnepanelen? In elk geval door het mensen heel makkelijk te maken om uit te zoeken of dit überhaupt mogelijk is op hun eigen dak. De provincie Noord-Brabant wilde daarom graag een website waarop elke inwoner zelf kan opzoeken welke potentie zijn of haar dak biedt. Dat kan via de Zonnescan!

De uitdaging

Bij het bepalen van de potentie van een dak spelen een hoop mitsen, maren, keuzes en uitzonderingen. Zeker als je het hebt over de 1,6 miljoen daken die Noord-Brabant rijk is. Hoe scannen we al deze daken en vertalen we dit in een toegankelijk, betrouwbaar en begrijpelijk advies voor bewoners?

Met LiDAR data (AHN2 laserhoogtedata) is heel veel informatie over Nederlandse daken te ontsluiten. Om de geschiktheid van een dak voor zonnepanelen te bepalen bouwt Karto software waarmee de helling en de hoek van elk dakvlak uitgerekend wordt. Daarnaast wordt voor elk moment van het jaar bepaalt of het dakvlak in de zon ligt, of dat er schaduw is van omringende objecten als bomen en gebouwen. Na een kalibratie met weergegevens van het KNMI is zo voor elk dakvlak de totale hoeveelheid zonlicht per jaar uitgerekend. Zonnepanelen zetten zonlicht om in elektriciteit. Nu we de hoeveelheid zonlicht per jaar weten, kunnen we dus nauwkeurig bepalen hoeveel elektriciteit er op elk dak kan worden opgewekt.

In deze berekening spelen een groot aantal parameters een rol, van het aantal zonnepanelen tot de voorwaarden voor teruglevering van elektriciteit aan de energieleverancier. Om de website ook voor de minder geïnformeerde burger helder en duidelijk te houden zijn het aantal keuzes voor de gebruiker sterk gereduceerd, tot alleen de meest noodzakelijke overbleven. Vergelijk het met het kopen van een auto, je kiest eerst tussen een SUV of een cabriolet, pas later in het proces kies je welke velgen je wilt. Aan de hand van een stappenplan op de website krijgt de gebruiker elke keuze helder uitgelegd. Hiermee wordt direct online een eerste orde advies geven. Met dit advies kan de burger vervolgens goed beslagen ten ijs naar een leverancier, die de details verder kan uitwerken.

Het resultaat

Voortaan kan de provincie Noord Brabant haar inwoners voor advies over zonnepanelen verwijzen naar de Zonnescan:

www.zonnescanbrabant.nl

Een heldere, compacte website waarmee mensen snel de kansen zien voor zonnepanelen op hun eigen dak. Kenmerken van de toegepaste werkwijze zijn:

  1. Betrouwbaar: door gebruik van goede algoritmes en kalibratie met KNMI gegevens wordt een betrouwbare inschatting gegeven over de hoeveel elektriciteit die met zonnepanelen kan worden opgewekt;
  2. Toegankelijk: Via de website kan de provincie advies op maat brengen, die voor de burger toegankelijk is vanuit de luie stoel.
  3. Begrijpelijk: Door op de site gebruik te maken van een stappenplan kunnen de mogelijkheden en keuzes die spelen bij het aanschaffen van zonnepanelen begrijpelijk worden uitgelegd. Hierdoor is de zonnescan bruikbaar voor een breed publiek.
  4. Snelle levering: Door efficiënte processing en opschalen in processorkracht konden 1.6 miljoen daken over 5000 vierkante kilometer in minder dan 4 weken geanalyseerd worden.

Andere toepassingen Zonnescan

De techniek om te bepalen hoeveel zon er op een dak schijnt, kan voor veel meer gebruikt worden dan het bepalen van de kansen voor zonnepanelen, bijvoorbeeld:

– Als een gebouw veel zonlicht ontvangt wordt het warm. Om het klimaat goed te houden moet deze warmte afgevoerd worden. Door eerst te bepalen hoeveel warmte er door het zonlicht ontvangen wordt, kan men beter inschatten hoeveel warmte er afgevoerd moet worden via bijvoorbeeld de airconditioning. Je weet nu zelfs op welke dagen en uren dit moet gebeuren.

– Een fijne tuin ontvangt genoeg zonlicht. De waarde van een tuin is dus sterk afhankelijk van het aantal zonuren. Dat kun je op grote schaal eenvoudig bepalen.

– Als er een nieuw pand wordt opgetrokken heeft dit invloed op de omgeving. Eén van de belangrijkste bezwaren van omwonenden is de invloed op het licht, of beter gezegd het voorkomen van schaduw op woningen en tuinen. Wanneer is er hoeveel invloed? Dat kun je direct uitrekenen.